Tagarchief: RetourMatras

Naar een circulaire matras

Retourmatras_viermoment_NickBookelaar-05133
Lees het gehele artikel

Sinds begin dit jaar geldt er in Vlaanderen een aanvaardingsplicht voor afgedankte matrassen. Hierdoor zijn producenten en invoerders van matrassen voortaan verantwoordelijk voor de inzameling en verwerking van matrassen in de afvalfase. Bedoeling is om tegen 2025 65% van de matrassen selectief in te zamelen en 50% van de materialen te hergebruiken of recycleren. Op die manier zou er jaarlijks 11.000 ton minder CO2 in de lucht komen. IKEA, Renewi en RetourMatras geven alvast het goede voorbeeld van hoe matrassen circulair kunnen worden.

Deze circulaire doorbraak is het resultaat van vele jaren onderzoek en ontwikkeling door Ikano Industry en laat zien hoe samenwerking binnen de gehele keten de sleutel is naar een circulaire economie. (©Nick Bookelaar)

In het voetbal moeten we ons vooralsnog niet gewonnen geven, maar in matrasrecyclage is niet België maar Nederland koploper. Een belangrijke factor in dat succesverhaal is de innovatieve samenwerking tussen IKEA en Renewi die samen investeren in het recycleren van matrassen. Dankzij deze investering kan RetourMatras meer dan een miljoen matrassen per jaar recycleren in Nederland. Een samenwerking die nu tot een nieuwe circulaire doorbraak heeft geleid. Met de komst van een nieuwe, vierde fabriek in Etten-Leur zal ook een nieuwe recyclagetechniek geïntroduceerd worden. Hiermee kan het schuim uit oude matrassen volledig gerecycleerd worden tot een grondstof voor nieuw schuim: een grote stap richting een volledig circulaire matras. Deze circulaire doorbraak is het resultaat van vele jaren onderzoek en ontwikkeling door Ikano Industry (matrassenproducent van IKEA) en laat zien hoe samenwerking binnen de gehele keten de sleutel is naar een circulaire economie.

Elk onderdeel hergebruiken voor nieuwe matrassen

De nieuwe fabriek in Etten-Leur is gefinancierd door Ingka Investments (de investeringstak van Ingka Group, de grootste franchisenemer van het merk IKEA), Ikano Industry en Renewi. Ze zal jaarlijks het schuim van meer dan 200.000 afgedankte matrassen omzetten in polyol, de belangrijkste bouwsteen voor nieuw schuim. Op dit moment verwerkt RetourMatras 90% van de onderdelen van oude matrassen tot nieuwe grondstoffen voor onder andere isolatiemateriaal. Door de nieuwe recyclagetechnologie toe te voegen, kan straks ook het schuim uit oude matrassen worden verwerkt tot grondstof voor nieuw schuim in matrassen of andere schuimproducten, zoals banken of stoelen. In combinatie met de al bestaande recyclagemogelijkheden voor de andere onderdelen van matrassen, kan nu elk onderdeel van oude matrassen worden hergebruikt voor nieuwe matrassen. De investering van Ingka Investments, Ikano Industry en Renewi in de nieuwe techniek, is een grote stap in de ontwikkeling van een betaalbare circulaire matras. De investering helpt IKEA bij het behalen van zijn doel om in 2030 volledig circulair te zijn, waarbij het bedrijf 100% hernieuwbare of gerecycleerde materialen in zijn producten gebruikt.

Met de komst van een nieuwe, vierde fabriek in Etten-Leur zal ook een nieuwe recyclagetechniek geïntroduceerd worden om het schuim uit oude matrassen te recycleren tot een grondstof voor nieuw schuim. (©Nick Bookelaar)

Opening naar België

Nanne Fioole, directeur van RetourMatras: “We zoeken voortdurend naar manieren om samen met de industrie onze teruggewonnen materialen te upcyclen naar duurzame producten, zoals het bonded foam dat we produceren uit gerecycleerd schuim. Met de ingebruikname van onze nieuwe faciliteit heeft RetourMatras een belangrijke stap gezet in een circulaire toekomst voor schuim. We zijn blij met het toetreden van Ikano Industry en de voortdurende steun van Ingka Investments en Renewi voor de groei en toekomst van RetourMatras.” Naast de nieuwe fabriek in Etten-Leur, heeft RetourMatras momenteel drie matrasrecyclagefabrieken in Nederland – in Alphen aan den Rijn, Lelystad en Zeeland (bij Uden, Noord-Brabant). Door de investeringen kan er ook nog een eerste fabriek in België worden geopend. Hierdoor kan RetourMatras verder opschalen en meer dan 1,5 miljoen matrassen per jaar duurzaam recycleren in België en Nederland.   

‘We kunnen nu hoogwaardige olie maken van matrasschuim’

retourmatras_viermoment_nickbookelaar-05290-kopieren
Lees het gehele artikel

Retourmatras

Recyclingbedrijf RetourMatras maakt al jarenlang bruikbaar materiaal van afgedankte matrassen. Binnenkort komt daar een nieuw soort materiaal bij; dan verwerkt de onderneming het schuim in die matrassen tot de hoogwaardige olie waarvan het ooit gemaakt is. De speciale installatie die RetourMatras daarvoor gebruikt, ontwikkelde het bedrijf met behulp van een subsidieregeling van RVO.nl. ‘Alles wat we doen, doen we voor het milieu.’

RetourMatras zet nu 95 procent van het materiaal van oude matrassen om in bruikbare grondstoffen. ‘We besparen hierdoor per matras zo’n 40 kilo CO2-uitstoot’, vertelt Nanne Fioole, directeur en oprichter van het bedrijf. ‘Dat is een besparing van bijna 40 miljoen kilo CO2-emissie op jaarbasis, als je uitgaat van een miljoen gerecyclede matrassen in onze drie fabrieken. Met het chemisch verwerken van het schuim uit de matrassen ligt die besparing straks nog veel hoger.’

Vrijwel alles verwerken

Het is nu tien jaar geleden dat RetourMatras begon met het recyclen van matrassen. Tot die tijd belandden de meeste afgedankte matrassen in de verbrandingsoven. ‘Het grootste deel van de CO2-besparing zit al in de inname van de matrassen’, zegt Fioole. ‘Maar daar begint het voor ons pas. We verwerken straks 2000 m3 aan oude matrassen per dag. Slechts 5 procent van de matrassen die hier binnenkomen, kunnen we niet tot bruikbare grondstoffen verwerken.’

RetourMatras stript de matrassen met een speciaal ontwikkelde installatie. Die snijdt het textiel van het matras. ‘Vervolgens verwijderen onze medewerkers de metalen veren met de hand. We houden dan het schuim over. Dat kan latex of polyether zijn.’ Alle onderdelen van het matras worden apart verzameld en gerecycled. Het metaal verzamelt het bedrijf voor de metaalindustrie. Het textiel perst het bedrijf in balen, bedoeld voor hergebruik in de textielindustrie. En ook het latex en de polyether worden, eenmaal versneden, gebundeld in transportklare balen. Fioole: ‘Een deel van deze latex- en polyetherbalen verschepen we naar het buitenland, maar we verwerken ze zoveel mogelijk zelf. We versnipperen ze en persen ze samen met bindmiddel en hete stoom. Dat doodt ook meteen alle bacteriën. Het nieuwe eindproduct dat we dan hebben noemen we bonded foam.’

Oplossing samen vinden

‘Bonded foam kan onder meer worden gebruikt als isolatiemateriaal of demping onder vloeren, vertelt Fioole. ‘Maar we hebben veel meer schuim dan nodig is voor de vraag naar bonded foam. En het verschepen van de balen schuim brengt ook redelijk wat CO2-emissie met zich mee. Alles wat we als bedrijf doen, moet bijdragen aan CO2-reductie. Daarom gingen we op zoek naar andere manieren om het schuim te verwerken. Wellicht zou dat ook het overschot aan schuim beperken.’

Uiteindelijk bundelde RetourMatras de krachten met verschillende partners. In een gezamenlijk project vonden ze een chemische manier om het polyurethaan in schuim te verwerken tot speciaal polyether polyol, het stroperige  materiaal waarvan het schuim gemaakt wordt. Fioole: ‘De markt voor deze is gigantisch, want polyether polyol is een belangrijk chemisch bouwblok voor veel andere schuimproducten. Of bijvoorbeeld hard kunststof.’ De productie van de ‘tweedehands’ polyol levert 35 procent minder CO2-uitstoot vergeleken met de normale productie. ‘En we hebben nu een circulaire levensloop voor matrassen ontwikkeld!’

Om de techniek te demonstreren kreeg RetourMatras de subsidie Demonstratie Energie- en Klimaatinnovatie (DEI+) van de Rijksdienst voor OndernemendNederland (RVO.nl). Het geld wordt gebruikt om te investeren in machines. ‘Die 1,2 miljoen euro was voor ons nét dat extra zetje om door te pakken,’ zegt Fioole. ‘Zo’n project is namelijk niet zonder risico. Als het niet zou werken, waren we onze miljoeneninvestering kwijt en moesten we op zoek naar een alternatief.’ RetourMatras test het chemisch verwerken nu in haar fabriek in Lelystad. Fioole: ‘Als dat succesvol blijkt, kunnen we het ook toepassen op andere locaties.’

Veel van elkaar leren

In Nederland worden ongeveer 1,5 miljoen matrassen per jaar afgedankt. RetourMatras wil eraan bijdragen dat deze allemaal gerecycled worden: ‘We zijn flink aan het uitbreiden. Zo werken we aan plannen voor een vierde verwerkingsfabriek in Nederland. Daarmee houden we de transportafstanden zo kort mogelijk. Voor de aanleg van die fabriek willen we weer beroep doen op de kennis en subsidies van RVO.nl. Als het er eenmaal staat, kunnen we één miljoen matrassen per jaar verwerken.’

Het circulair verwerken van matrassen door het relatief kleine RetourMatras kwam onder de aandacht bij het grote IKEA en recyclebedrijf Renewi. ‘IKEA wil alles circulair ontwikkelen’, zegt Fioole. ‘Zij zijn daarin echt heel groot. Dat ze bij ons komen voor de techniek achter het recyclen van matrassen is een groot compliment.’ IKEA en Renewi zijn sinds juni 2019 medeaandeelhouders van RetourMatras. ‘Ze laten de directie aan ons. Maar ze delen wel hun omvangrijke kennis en ze geven goede adviezen. Zo leren we enorm veel van elkaar. De steun van en kennis van RVO.nl, IKEA en Renewi zorgt ervoor dat wij kunnen blijven groeien en onderzoeken. En dat is van groot belang voor de ontwikkeling van de circulaire economie.’