De Belgische Post-Shredder-Technologie (PST) is state-of-the-art. Van een autowrak wordt vandaag meer dan 97% nuttig toegepast, een wereldrecord. Evenwel, voor een deel van het residu dat overblijft na de shredder zijn er vooralsnog geen verdere recyclagemogelijkheden. Het vindt nog een nuttige toepassing in verbrandingsovens waar het een energetische valorisatie krijgt. Door het systematisch terugschroeven van de capaciteit van verbrandingsovens hebben recyclagebedrijven met shredderresidu echter weinig opties. In Frankrijk is het probleem al zodanig geëscaleerd dat shredders hun activiteiten hebben moeten staken omdat er geen uitweg meer was voor het residu. Coberec wil niet wachten tot het ook hier vijf voor twaalf is en roept op om maatregelen te nemen.
De technologie staat nog niet ver genoeg dat alle materialen volledig recycleerbaar zijn. Het residu dat overblijft nadat de shredders hun krachtige tanden in metalen materialen zoals autowrakken, fietsen, industrieel afval … gezet hebben is daar een voorbeeld van. Met de PST technologie wordt het shredderresidu in deelfracties opgedeeld om de valorisatie als secundaire grondstof of energiedrager mogelijk te maken. Met andere woorden een deel van het materiaal wordt zo beschikbaar voor recyclage en voor verbranding met energierecuperatie. Er blijft echter ook na die behandeling nog residu over dat gestort moet worden. In 2018 ging dat voor alle shredderresidu samen om 394.000 ton voor België.
Shredders stilgelegd
In Frankrijk heersen er momenteel grote problemen met het shredderresidu. Net als in België worden er verbrandingsovens gesloten die niet meer aan de huidige emissiestandaarden kunnen voldoen, maar komt er amper nieuwe capaciteit bij. In Frankrijk heeft de publieke sector nu resoluut gekozen de schaarse beschikbare stortcapaciteit volledig te reserveren voor haar eigen afvalstoffen. Het resultaat? Vooral in het zuiden van Frankrijk hebben recyclagebedrijven geen legale uitweg meer voor hun shredderresidu. Op het einde van het 2018 moesten heel wat bedrijven dan ook noodgedwongen hun shredders en dus een belangrijk deel van hun activiteiten stilleggen. Jan Vermoesen van Coberec: “Dit probleem strekt zich verder uit dan Frankrijk. In Italië voert men bijvoorbeeld shredderafval af naar Oost-Europa. Ook in België is de situatie precair. Momenteel aanvaardt maar een verbrandingsoven nog shredderresidu. De acceptatie gebeurt er mondjesmaat en aan een zeer hoog tarief. De twee verbrandingsovens die eraan komen, lijken in de eerste instantie ook geen capaciteit te hebben voor shredderresidu.”
Voor een deel van het residu dat overblijft na de shredder zijn er vooralsnog geen verdere recyclagemogelijkheden.
Concurrentiepositie niet laten verzwakken
Wie gebruikmaakt van PST kan rekenen op een verlaagde stortheffing. Vermoesen: “De OVAM moedigt de ontwikkeling van de PST aan met zijn heffingenbeleid. Rechtstreeks storten van shredderresidu is door een hoge heffing niet meer mogelijk. Storten na PST kan tegen verlaagd tarief, doch enkel als daar tegenover een heel deel nuttig wordt toegepast. De OVAM stimuleert de verdere ontwikkeling van PST door het verlaagd tarief in de tijd te koppelen aan een steeds strengere ratio nuttige toepassing ten opzichte van storten. Bij onvoldoende verbrandingscapaciteit komt dat het hele recyclagemodel onder druk te staan. Schroot wordt immers internationaal verhandeld en de hoge kostprijzen, zowel voor storten als verbranden, verzwakken de concurrentiepositie van onze bedrijven. Als we met de hele sector niet gauw een oplossing voor weten te bedenken, zullen recyclagebedrijven ook hier niet meer weg kunnen met het residu en dreigt eenzelfde situatie als bij onze zuiderburen.”
Ratio’s stortplaatsen niet strenger maken
Coberec roept daarom alle stakeholders op om actie te ondernemen. “We hebben dit in eerste instantie aangekaart bij de OVAM, die tijd gevraagd heeft om het probleem te inventariseren. Sowieso lijkt een snelle oplossing onmogelijk. Verbrandingsovens krijg je niet zomaar vergund, dat zijn lange procedures. Toch lijkt dit ons een waardevolle piste waar meer op moet worden ingezet. Door de heffingen die er gelden is het risico dat verbranden de voorkeur zou krijgen op recycleren namelijk onbestaand. En energierecuperatie is toch een nuttige valorisatie voor materialen waar geen oplossing voor bestaat? Daarnaast zijn we vragende partij om op korte termijn de huidige ratio’s voor stortplaatsen tijdelijk te bevriezen, zodat het zeker niet nog strenger wordt. Dat moet ademruimte geven aan onze bedrijven tot er concrete oplossingen uit de bus komen”, besluit Vermoesen.