Recycleerbare of herbruikbare bekers op events?

Vanaf 2020 zal het op alle evenementen, van schoolfeesten tot grote festivals, verboden zijn om drank te serveren in wegwerpbekers, blikken of petflesjes. Dat besliste de OVAM eind april. Er geldt enkel een uitzondering voor wie 90% (en vanaf 2022 95%) van de materialenstroom opnieuw kan inzamelen. Maar welke optie is nu eigenlijk het beste voor het milieu? Inzetten op herbruikbare bekertjes of inzetten op recycleerbare?

Het is een bekend beeld: het afval dat achterblijft op de festival- en kampeerweides van Rock Werchter. Europa zette met de SUP richtlijn al haar tanden in plastics voor eenmalig gebruik. Tegen 2021 moet deze geïntegreerd zijn in het beleid van de lidstaten. Er zal dan naast een significante reductie van drankbekers ook een verbod gelden op plastic bestek, bordjes, rietjes en roerstaafjes. De OVAM wil alvast een eerste stap in de juiste richting zetten om de verspreiding van plastic afval in het milieu terug te dringen. Vanaf 2020 zal er op evenementen geen drank meer mogen geserveerd worden in wegwerpbekertjes, blikjes of petflessen. Frisdrank zal bovendien ook aangekocht moeten worden in glazen retourflessen of getapt moeten worden via een postmixsysteem. Hetzelfde geldt voor bieren die uit vaten of glazen retourflessen worden getapt en geschonken. Wie toch wergwerprecipiënten wil aanbieden, zal 90% van de materialenstromen opnieuw moeten inzamelen en dat ook bewijzen. Dat percentage wordt in 2022 nog verder opgetrokken naar 95%. Dit systeem kan bijvoorbeeld slagen door te werken met een retoursysteem om de stroom backstage zuiver te krijgen. Er valt zowel voor herbruikbare bekertjes als voor recycleerbare een lans te breken inzake de impact op het milieu. We zetten de pro’s en contra’s naast elkaar.

Het transporteren en het wassen van herbruikbare bekers zijn twee aandachtspunten om de milieu-impact tot een minimum te beperken.

Waarom herbruikbare bekers?

Herbruikbare bekers hebben het grote voordeel dat ze op meerdere festivals hun diensten kunnen bewijzen. Dat betekent dat de impact die de productie van herbruikbare bekers op het milieu heeft, lager wordt met elk evenement waarop ze figureren. Hoe universeler hun ontwerp, zodat er niet telkens een nieuw logo op moet komen, hoe beter uiteraard. Door herbruikbare bekers uit recycleerbare materialen te maken zullen ze ook nog een tweede leven kunnen leiden.    

Daarnaast moet wie werkt met gerecycleerde bekers rekening houden met het feit dat niet elke beker die ingezameld wordt ook te recycleren zal zijn. Sommige zullen bijvoorbeeld te vervuild zijn en eerst gewassen moeten worden, waarmee het streepje voor op herbruikbare bekers komt te vervallen. Het recyclageproces en het transport naar de verwerkende inrichting spelen vanzelfsprekend ook een rol in het berekenen van de eco-score. Men moet verder nog oog hebben voor het verhaal na de recyclage. Kunnen de herwonnen materialen weer voor nieuwe bekers dienen of zijn ze louter geschikt voor minder hoogwaardige producten?

Waarom recycleerbare bekers?

Vandaag kunnen recycleerbare bekers voor 97% gerecycleerd worden. Wie kan aantonen dat hij 90% van de materialenstroom opnieuw kan inzamelen, kan ook voor deze optie kiezen.

Vandaag kunnen recycleerbare bekers voor 97% gerecycleerd worden. 97% van het materiaal krijgt met andere woorden een nieuw leven. Een tweede troef van recycleerbare bekers zit hem in hun gewicht. Ze mogen zich door de band iets lichter noemen dan herbruikbare bekers. Aangezien herbruikbare bekers vaak niet ter plaatse gewassen worden, zal hun gewicht dan ook een extra impact hebben op de logistiek. Deze extra ritten, om een voorbeeld te geven voor de Gentse Feesten van 2019 ging Ecocup uit van één transport om de drie dagen van Gent naar Luik, zorgen voor CO₂-impact en spelen dus in het nadeel van herbruikbare bekers. Reken daar dan ook de energie en het water nodig voor het wassen bovenop. Door gebruik te maken van industriële wasinstallaties kan dit weliswaar tot een minimum beperkt worden, maar het blijft een verschil met recycleerbare bekers

Conclusie

In de meeste gevallen zal hergebruik de voorkeur verdienen vanuit milieuoogpunt. Dat lijkt ook de mening te zijn van de OVAM met de nieuwe regelgeving. Daarbij mogen twee essentiële voorwaarden echter niet uit het oog verloren worden. De herbruikbare bekers moeten in de eerste plaats een lang genoeg leven beschoren zijn. Ze moeten met andere woorden voldoende ingezet worden om het milieuvoordeel in de praktijk te brengen. Daarnaast kan er het beste rekening gehouden worden met de wasbeurten en wat het transport en de manier van wassen teweegbrengen van milieu-impact. De organisatoren die erin slagen om dit mee te nemen gaan een groen evenement tegemoet. De OVAM heeft overigens een online wegwijzer (groeneventscan) ontwikkeld om organistoren te helpen met hun keuze van bekers en bestek.