Nieuwe doelstellingen voor verpakkingsafval

Het is Europa menens de circulaire industrie van de grond te krijgen. Een van de belangrijkste bouwstenen daarvoor is inzetten op selectieve inzameling en recyclage. Om te bepalen hoe ver elk land daar in staat, werd er een berekeningsmethode vastgelegd. Die is nu herzien: vanaf 2022 zal er een nieuwe, duidelijkere en strengere berekeningsmethode in voege zijn. Voor de Interregionale Verpakkingscommissie het sein om ook haar lat wat hoger te leggen vanaf 2021. 

De Interregionale Verpakkingscommissie (IVC) is een gemeenschappelijke instelling van de drie gewesten in ons land. De IVC staat onder meer in voor de verlening van de erkenning aan Fost Plus en Valipac, de controle op de naleving van het samenwerkingsakkoord en erkenningen en controle van de resultaten van recyclage en nuttige toepassing van de erkende organismen en de individuele bedrijven. “De verwerking van verpakkingen en verpakkingsafval wordt geregeld met het Samenwerkingsakkoord van 4/11/2008; dat is een gemeenschappelijke wetgeving van de drie gewesten. Om de lat op vlak van selectief inzamelen en recycleren van verpakkingsafval steeds hoger te leggen, waren de cijfers aan een update toe.” In 2008 werden de globale doelstelling al gevoelig verhoogd. 80% van alle verpakkingen die op de markt komen, moeten ingezameld en gerecycleerd worden en dit zowel voor het huishoudelijk als het bedrijfsmatig verpakkingsafval. Daarnaast werd ook een cijfer vastgelegd voor de nuttige toepassing (dat wil zeggen recyclage of verbranding met energieterugwinning) van 90% voor huishoudelijk verpakkingsafval en 85% voor bedrijfsmatig. Op 5 maart 2020 werd het Samenwerkingsakkoord van 2008 herzien. Er werden heel ambitieuze recyclagedoelstellingen per materiaal opgelegd. Deze nieuwe doelstellingen gelden vanaf 2021.

Met deze cijfers toont de IVC duidelijk haar ambitie. Adams: “We doen het vandaag eigenlijk al heel goed. De minimumdoelstellingen die Europa oplegt, halen we met de spreekwoordelijke vingers in de neus. Dat hebben we te danken aan onze twee systemen die in voege zijn voor huishoudelijk (Fost Plus) en bedrijfsmatig verpakkingsafval (Valipac). Daarmee hebben we jaren geleden al de basis gelegd voor wat vandaag allemaal mogelijk is. Daarom kunnen en mogen we ook wat ambitieuzer zijn om die koppositie te behouden en zelfs te verstevigen. Onze opgelegde doelstellingen zullen weldegelijk om extra inspanningen vragen van Fost Plus en Valipac. Maar we geloven wel dat ze haalbaar zijn om weer die volgende stappen te kunnen zetten richting een circulaire maatschappij.”

Voor de verschillende materialen zijn de targets dus duidelijk vastgelegd. Enkel kunststoffen krijgen nog een aanloopperiode. In 2023 en in 2030 gaat de lat weer verder omhoog. “Plastics worden in één adem genoemd maar het zijn net heel verschillende materialen. Hoe beter we tot monostromen kunnen komen door selectieve inzameling en sortering, hoe hoogwaardiger we die ingezamelde materialen weer kunnen recycleren. Iets wat goed lukt voor huishoudelijk afval, omdat Fost Plus de volledige regie in handen heeft. Met de komst van de nieuwe sorteer- en recyclagecentra voor de uitgebreide pmd-fractie willen we die kringloop zelfs hier in België sluiten. Voor pet en PE-folie is al beslist om twee nieuwe recyclagefabrieken te bouwen in België, waar petflessen terug gerecycleerd zullen worden tot petflessen en PE-folies terug tot PE-folies. Voor de andere plastics willen we dit ook tot stand brengen.” Het wordt een traject in twee sporen want de doelstellingen verschillen voor huishoudelijke en bedrijfsmatige plastics. Het gaat om respectievelijk 65 en 55% in 2023 en 70 en 65% in 2030. “Omdat een groot aandeel van de bedrijfsmatige plastics naar traders gaat. Vooral dan gemengde en gekleurde folies. Het is moeilijker om na te gaan of ze op hun eindbestemming correct gerecycleerd worden en de IVC verwacht weldegelijk een sluitend bewijs van recyclage, ook in geval van trading. Maar Valipac heeft reeds werk gemaakt van een cartografie. De volgende stap zijn audits. We geloven er dus in dat ook Valipac zijn targets kan halen, ook al zijn die heel ambitieus.”

Dat er vanaf volgend jaar een nieuwe Europese berekeningsmethode zal moeten toegepast worden, schrikt Adams niet af. Integendeel. “Het is een oud zeer dat de berekeningen van de cijfers voor inzameling en recyclage voor interpretatie vatbaar waren. Eurostat stelde zelf ook duidelijke verschillen vast in de berekeningsmethoden van lidstaten. De nieuwe methode moet nu zorgen voor een verdere harmonisering. De berekening zal sowieso strenger worden. Een aantal correcties moesten vroeger niet gebeuren en nu wel. België heeft echter altijd de Europese berekenings­methode strikt toegepast, dus ik verwacht dat het in vergelijking met de andere lidstaten, nog goed zal meevallen. Als IVC moedigen we dan ook aan dat er nu een gelijker speelveld komt voor alle lidstaten”, besluit Adams.  

Recyclagedoelstellingen per materiaal (vanaf 2021, tenzij anders aangegeven):

• 90% voor ferro metalen
• 75% voor aluminium
• 90% voor glas
• 90% voor papier en karton
• 90% voor drankkartons
• 50% voor plastics 
• 65% recyclage voor huishoudelijke plastics (vanaf 2023)
• 55% recyclage voor bedrijfsmatige plastics (vanaf 2023)
• 70% recyclage voor huishoudelijke plastics (vanaf 2030)
• 65% recyclage voor bedrijfsmatige plastics (vanaf 2030)
• 80% voor hout