Naar een circulaire bouw

De klassieke cyclus van bouwen en slopen zuigt de aarde op een zeer hoge snelheid leeg. Maar wat als de gebruikte materialen niet worden gedegradeerd of weggesmeten? Wat als de materialen uit ons patrimonium de grondstoffen kunnen zijn voor nieuwe constructies? Dit zou klassieke bouw transformeren naar circulaire bouw. U-Mine wil circulariteit een duw in de rug geven door advies te verlenen aan de doeners en denkers van de bouweconomie. Het wil herbruikbare materialen een meer prominente plaats geven in de bouw van morgen en zo urban mining op de kaart te zetten. 

U-Mine neemt zich voor om de afvalberg en negatieve impact van de bouwsector te reduceren bij sloop- en renovatieprojecten. Niet door de afvalberg door te schuiven naar de volgende generatie maar door hem meteen aan te pakken. Sloopwerven worden ontginningsplaatsen, urban mines. Dit doen ze door te onderzoeken welke materialen duurzaam zijn, welke een hergebruikpotentieel bezitten, welke montagetechnieken bekend zijn … Daarnaast neemt U-Mine verschillende duurzame partners mee in zijn netwerk om hun nieuwe technologie aan de man te brengen. Maar wat zijn nu de methodes en tools die aan de basis liggen van de bouw van morgen?

Het materialenpaspoort maakt een totaaloverzicht van alle materialen die gebruikt zijn of worden in bouwprojecten, het perfecte hulpmiddel om het volledige circulaire traject van alle materialen in beeld te brengen. Die informatie vormt de basis voor het bepalen van gebruikte technieken, het onderhouden van bestaande constructies en hergebruikpotentieel van constructies die het einde van hun gebruiksleven naderen. Daarnaast wordt de voorbereiding van een bouwwerf meer transparant waardoor een duidelijke structuur kan worden aangehouden en zo weinig mogelijk afval uit overschotten en snijafval ontstaat. Een BIM-model versterkt dit paspoort enorm gezien de opgenomen informatie ook effectief ingetekend kan worden in 3D. Zo kan een gebouw in eerste instantie theoretisch worden gebouwd, waarna het in de praktijk wordt gerealiseerd. 

U-Mine ontwikkelde ook de hergebruikinventaris: een duidelijke oplijsting van potentieel waardevolle of herbruikbare materialen. Elk materiaal krijgt een technische fiche die alle informatie bevat. Het geheel van de materialen, de technische fiches en een totale inventaris vormt een transparante tool voor sloopwerven. Er wordt ook een restwaarde ingeschat voor deze materialen, valorisatie dus. Dat kan zorgen voor een duidelijke economische incentive om mee te stappen in dit verhaal. Ten slotte kijkt U-Mine naar het verbinden van een sloopwerf aan de juiste bouwwerf. Door een netwerk in de circulaire economie op te bouwen, verbinden we de sloper en de bouwer van morgen. Daarnaast biedt U-Mine ook een online catalogus aan waar de materialen, die in de toekomst ter beschikking zullen komen, een weg kunnen vinden naar een nieuwe bestemming.

Op basis van verschillende Europese en wereldwijde onderzoeken zijn enkele parameters ontwikkeld die de impact op mens, dier en omgeving bepalen. Aan deze parameters kan de impact van materialen worden getoetst onder de vorm van bijvoorbeeld CO2-emissie. Op deze manier kunnen materialen tegenover elkaar worden afgetoetst. De ontwikkeling van tools die deze afweging maken, zoals TOTEM, creëren de opportuniteit voor architecten en ontwikkelaars te kunnen zoeken naar de juiste materialen, met de kleinste milieu-impact. Ook hergebruikmaterialen worden hierin opgenomen, waardoor de volledige keten circulair kan worden gesloten. Daarnaast worden tools ontwikkeld voor een beter onderhoud en beheer van constructies. Circulaire bouw gaat hand in hand met circulaire businessmodellen. Producten ‘as-a-service’ aanbieden waarbij onderhoudscontracten worden afgesloten na oplevering van de initiële bouw zorgen voor een recurrent model voor de ondernemer. De eigenaar daartegen krijgt de garantie van een gebouw dat in goede staat is en zo zal blijven. Dat maakt het gebruik en de samenwerking aangenaam en de restwaarde van de producten hoger.