Het ‘eindeloze’ gemak van de transportband

Probeert u zich eens voor te stellen hoe het leven op de werf zou zijn zonder de transportband. Materiaal zou met de hand verplaatst moeten worden van A naar B, met oprijplanken, kruiwagens en veel mankracht. Het is bijna niet te berekenen hoezeer dit de continuïteit van het werk zou schaden, hoeveel extra tijd en kosten dit met zich mee zou brengen. Toch was het voor de komst van de transportband de enige methode.

De transportband, al dan niet in een mobiele variant, heeft het werken sneller en efficiënter gemaakt. In de recyclagesector is de ‘conveyor’ niet weg te denken en is het materiaal waarvan de band gemaakt is opgewassen tegen de grillige lading die er getransporteerd moet worden. Grote stukken, kleine stukken, scherpe materialen, olie en vet of chemicaliën, het mag een goede transportband niet deren. We vinden het eigenlijk al normaal, toch is de transportband ooit ergens als eerste ingezet. We nemen u mee doorheen de geschiedenis.

We schrijven 1892 …

In 1891 begon de uit New York afkomstige Thomas Robins Jr. met het uitwerken van een idee voor een transportband om kolen en erts te transporteren. Opdrachtgever was niemand minder dan Thomas Edison, die een efficiënte manier zocht voor het transporteren van delfstoffen voor zijn Edison Ore-Milling Company in Ogdensburg, New Jersey. De door Robins ontwikkelde transportband was een dermate goede innovatie, dat hij er in 1900 de hoofdprijs mee won op de Exposition Universelle in Parijs. Dit was een wereld­tentoonstelling die werd gehouden ter viering van alles wat in de afgelopen eeuw was bereikt en om ontwikkeling in de volgende eeuw te promoten. Daar bleef het echter niet bij. Ook op de Pan-American Exposition en Saint Louis Exposition ging Robins met de eerste prijs naar huis. Reden voor hem om een eigen bedrijf te starten, de Robins Conveying Belt Company, later de Robins New Conveyor Company, nu bekend onder de naam ThyssenKrupp Robins (Colorado, USA).

Overal toepasbaar

De transportband is het kloppend hart van de recyclagesector.

In 1905 ontwierp de in Ierland geboren Richard Sutcliffe de eerste transportband voor de kolenmijnen. Sutcliffe, zelf werkzaam geweest in Ierse kolen­mijnen in de periode van 1857 tot 1885, had in 1892 al de uitvinding van ‘s werelds eerste kolensnijder op zijn naam staan. Hij werkte inmiddels in Engeland en had zich ten doel gesteld de mijnindustrie te moderniseren. De ondergrondse transportband die hij in 1905 presenteerde, spaarde de mijnindustrie veel tijd en geld. Onder de naam Richard Sutcliffe Ltd startte hij in Horbury bij Wakefield zijn bedrijf in transportbanden, speciaal voor de mijnindustrie en assemblagebedrijven. De transportband begon wereldfaam te krijgen en bleek geschikt te zijn voor meerdere industriële toepassingen.

“Elke kleur auto leverbaar, vermits hij zwart is”

Een uitspraak van Henry Ford, die weleens de vader van de lopende band genoemd wordt. Dat dit niet waar is, blijkt uit bovenstaande tekst, echter was Henry Ford wel de eerste producent van automobielen die in 1913 de lopende band inzette om sneller en efficiënter auto’s te kunnen produceren.  In de Ford Motor Company’s Highland Park fabriek in Michigan veranderde het werken voorgoed. Daarmee was de toon gezet voor de rest van de (automobiel)industrie.

Van ‘Turnover’ naar ‘Multi Layer’

Om aan te komen bij het principe van de huidige transportbanden, dienen we de Turnover Belt, ofwel de Möbius Strip Belt te vermelden van de B.F. Goodrich Company. In 1957 patenteerden zij deze transportband, die in plaats van recht verbonden, een halve slag maakt. Het idee hierachter was dat de band een langer leven zou kennen, omdat het gehele oppervlak aan slijtage blootgesteld kon worden. Dit idee werd ingehaald door de meerlaagse, recht-toe-rechtaan banden, die door de samenstelling van het materiaal hun slijtvastheid verkrijgen. In 1970 patenteerde het bedrijf Intralox (Louisiana, USA) een volledig uit kunststof bestaande transportband, met een meerlaagse modulaire opbouw. Een toplaag, een karkas en een onderlaag, waarbij het karkas (geweven metaal met ketting en inslag) zorgde voor de treksterkte, de onderlaag en toplaag bestonden uit rubber en kunststof, aangepast aan de toepassing. Daarmee werd de basis gelegd voor de transportbanden die wij vandaag kennen, waarbij de ontwikkeling van de verschillende lagen niet heeft stilgestaan. Met name de toplaag wordt tegenwoordig als maatwerk geleverd, afhankelijk van de soort materialen die getransporteerd moeten worden. Het karkas is niet alleen beschikbaar in metalen weefsel, maar ook uit moderne kunststoffen geweven, zoals polyester, nylon en aramide (met Kevlar® versterkt). De transportband is zowel letterlijk als figuurlijk een product zonder einde. Wie weet welke innovaties de toekomst zal brengen?