Eerste Vlaamse Biomassaplein in werking

Context

Circulaire economie, biomassa, reductie CO₂, duurzame economie, korte keten.

Het zijn bekende begrippen, vaak gehanteerd in de strijd voor een leefbaar milieu en een gezond klimaat.

Limburg gaat als groenste provincie van Vlaanderen deze strijd aan.

De provincie is op een aantal vlakken zelfs een belangrijke speler in de kopgroep van bedrijven en instellingen, die praktisch handelen en ideeën concreet uitwerken.

Limburg boven

Bionerga is een bekende en innovatieve actor in Vlaanderen wat de verwerking van huishoudelijk en daarmee gelijkgesteld niet recupereerbaar afval betreft. De ingebruikname in 2020 van een nieuwe biostoomcentrale in Beringen is daarvan een voorbeeld.

Maar ook de verwerking van keuken- en tuinafval of van PE-folie plastics (denk aan de Blauwe zak en het Optimo-project) wordt vanuit Vlaanderen met grote ogen gevolgd.

Daarnaast ligt in Limburg ook de natuur in de bovenste schuif en zijn er heel wat organisaties zoals het Regionaal Landschap Lage Kempen op dat vlak actief.

Het Regionaal Landschap Lage Kempen is een samenwerkingsverband tussen overheden, natuurverenigingen, landbouworganisaties, erfgoedorganisaties, wildbeheereenheden, private landeigenaren en toeristische verenigingen. Het team zet zich elke dag enthousiast in voor een duidelijke missie: zorg dragen voor landschap, natuur en erfgoed.

Biomassaplein

De natuur koester je niet alleen, je onderhoudt ze ook. Dat gebeurt o.a. via ecologisch landschapsbeheer van tal van houtkanten langs de Limburgse velden en wegen.

Eén van de resultaten van dit beheer is een grote hoeveelheid aan biomassa. Voor deze houtresten werd een nieuwe toepassing uitgedacht en die wordt nu concreet uitgevoerd op het Biomassaplein in Houthalen-Helchteren, het eerste in Vlaanderen.

Initiatiefnemers zijn de Provincie Limburg (via het kanaal LSM), Bionerga en het Regionaal Landschap Lage Kempen.

Landschapsbeheer

Het Regionaal Landschap Lage Kempen (RLLK) beseft hoe belangrijk goed onderhouden houtkanten zijn in het landschap. Houtkanten die niet meer beheerd worden verouderen, worden monotoon en erg kwetsbaar.

Door gerichte verjonging met hakhoutbeheer en aanplant zorgt RLLK ervoor dat de houtkanten hun waarde voor biodiversiteit behouden, de streekidentiteit versterken, mooie linten blijven vormen in het landschap en ook landbouwgewassen beschermen tegen winderosie.

Samen met verschillende gemeentebesturen bracht RLLK de houtkanten in kaart en stelde het een integrale beheervisie op, waarbij rekening gehouden werd met alle functies.

Landbouwers en natuurverenigingen bogen zich mee over deze plannen.

Elk jaar wordt een deel van de houtkanten beheerd, in blokken van 50-100 meter verspreid over de gemeenten. Vaak kan dit werk worden uitgevoerd door lokale landbouwers.

Verwerking door het Biomassaplein

Het Biomassaplein in Houthalen-Helchteren krijgt het resultaat van dit beheer, met name de houtresten, in snippers aangeleverd in containers.

Op het Biomassaplein staat een grote verwarmingsinstallatie die gevoed wordt met de ‘niet bruikbare (bv. te grote) fracties biomassa. Deze installatie wekt warm water op die ook gebruikt kan worden voor de verwarming van een groot gebouw (als alternatief voor gas of stookolie). Geïnteresseerden kunnen deze verwarmingsinstallatie hier komen bekijken.

Op het Biomassaplein wordt het warme water echter ingezet om de verse houtsnippers te drogen. Het vochtgehalte vermindert daarbij van 50 naar 20%. Door deze actieve droging behoudt de biomassa een aanzienlijk hogere calorische waarde dan passief gedroogde houtsnippers.

Op het einde van het proces haalt een zeefinstallatie metaalresten, de zeer fijne fracties en de te grove fracties eruit en blijven de kwaliteitsvolle gedroogde snippers over die op de markt worden aangeboden als energiebron.

De houtresten  verdwijnen dus niet langer naar het buitenland of worden niet meer als afval beschouwd, maar als grondstof voor warmte. Het eindproduct zijn immers gedroogde houtsnippers van een hoge kwaliteit, die in plaatselijke verwarmingsketels kunnen worden ingezet en op die manier duurzame energie (warmte) leveren.

Wie zijn geïnteresseerd? Gemeentebesturen die tal van gebouwen (o.a. sporthallen, zwembaden, culturele centra, …) moeten verwarmen, maar bv. ook scholen.

Voor hen geen fossiele brandstoffen als gas of olie, geen CO₂-uitstoot, wel een circulaire economie via een korte keten. Biomassa uit eigen streek wordt een duurzame energiebron in eigen streek.