Dossiertaks bij beroep tegen omgevingsvergunning: per beroeper of per beroepschrift?

Sedert jaar en dag is het de regel dat men, indien men een beroep wenst aan te tekenen tegen een beslissing in eerste aanleg over een omgevingsvergunningsaanvraag, men een dossiertaks dient te betalen. Op heden bedraagt deze dossiertaks 100 euro.

Sedert de inwerkingtreding van het Omgevings­vergunningsdecreet in 2017 bestaat er echter discussie over de vraag of die dossiertaks dient te worden betaald per beroepschrift, dan wel per beroeps­indiener. Deze vraag is relevant, vermits het indienen van ‘collectieve beroepschriften’, met vaak tientallen beroepers/omwonenden tegen bijvoorbeeld een naburig bedrijf, meer en meer voorkomen én vermits de betaling van de dossiertaks een decretale vereiste betreft om een beroepschrift überhaupt op ontvankelijke wijze in te stellen. Onder de oude decretale regels (VCRO) gold zeer duidelijk dat slechts één dossiertaks per beroepschrift diende te worden betaald. Artikel 12 van het Omgevingsvergunningsdecreet bracht echter verwarring, door te stipuleren dat elke natuurlijke persoon of rechtspersoon een dossiertaks verschuldigd was. 

In de praktijk bleven de betreffende vergunning­verlenende overheden (Deputaties en Vlaamse Over­heid) echter vast­gehouden aan de oude regel: één dossiertaks per beroep­schrift. Zij werden hierover echter kracht­dadig terug­gefloten door de Raad voor Vergunnings­betwistingen, die in een arrest van 18 maart 2021 opmerkte dat de dossiertaks conform het Omgevings­vergunnings­decreet weldegelijk per beroeps­indiener afzonderlijk dient te worden betaald. Dit impliceert in principe dat, wanneer er verschillende beroepsindieners zijn en er maar één dossiertaks werd betaald, het administratief beroep slechts op ontvankelijke wijze werd ingesteld in hoofde van één persoon (in de regel dan vaak de persoon die als eerste wordt vermeld op het beroepschrift).

In allerijl pasten de vergunningverlenende over­heden hun handelswijze aan en werden potentiële beroepers op het hart gedrukt dat ze wel degelijk per beroeps­indiener dienden te betalen. Onnodig, blijkt nu, want in twee recente arresten van 13 januari 2022 keert de Raad volledig haar kar: ondanks het feit dat het Omgevingsvergunningsdecreet hieromtrent niet duidelijk is, is het volgens de Raad wel degelijk de bedoeling geweest van de decreetgever om één dossier­taks per beroepschrift te voorzien (de oude regel­geving). Dit zou niet alleen blijken uit de parlementaire voor­bereiding, maar is tevens niet meer dan billijk. Het betalen van een dossiertaks per beroeps­indiener staat volgens de Raad namelijk niet in verhouding met het doel van de dossiertaks, vermits een collectief onderzoek slechts leidt tot één enkel onderzoek van de inhoudelijke argumenten.

Ons inziens heeft de Raad het met haar recente arresten bij het rechte eind. Ten einde verdere discussie, die onnodige rechtsonzekerheid met zich meebrengt, te vermijden, dringt een heldere tussenkomst van de decreetgever zich zo spoedig mogelijk op.