De circulaire economie moet nu echt een versnelling hoger schakelen

Dat ik veel metaforen en jargon uit de autowereld haal, is geen toeval. Als ‘nieuwkomer’ in de sector, na twintig jaar in de ­automotive industrie, ben ik blij verrast door de dynamiek in de afvalverwerkingsindustrie. Maar bovenal, voel ik me ­verantwoordelijk omdat wij samen in de sector het verschil kunnen maken, deel uitmaken van de oplossingen. Als we maar die versnelling hoger schakelen.

2021 is een zomer vol natuurgeweld. Lang leken natuurrampen iets voor televisie: realiteit op andere continenten of het script van een spannende film. Maar met de watersnood in België en buurlanden of de bosbranden in Zuid-Europa, is meer dan eens duidelijk dat de Europese Green Deal urgent is. Dat het vijf voor twaalf is om de klimaatnoodsituatie aan te pakken.

Het is duidelijk nu. Er is meer nodig dan een schietgebed om de opwarming van de aarde te beperken tot 2°C. De wereldwijde klimaatplannen die via het Klimaatakkoord van Parijs tot stand zijn gekomen, dragen naar verwachting maximaal 15% bij aan deze beoogde reductie. De circulaire economie kan hier voor de overige 85% toe bijdragen. Als overheden, de industrie en andere belangrijke spelers de aanzet geven tot een opschaling van de huidige circulariteit (slechts 8,6%) naar 17% in 2032, dichten we de kloof en beperken we de opwarming van de aarde tot minder dan 2°C in 2050. De transitie naar een circulaire economie moet snel gebeuren.

Een duurzame transitie is haalbaar mits een combinatie van een drastische vermindering van gebruik van primaire grondstoffen, ecodesign, recyclage en de creatie van secundaire grondstoffen uit afvalstromen. Te vaak, en ten onrechte, verdwijnt recyclage naar de achtergrond als het gaat om de circulaire economie. Recyclage is meer dan de laatste optie voor een product. Natuurlijk moeten producten eerst gerepareerd en hergebruikt worden, maar er komt uiteindelijk steeds een moment om een materiaal een tweede leven te geven.

Materialen in de kringloop houden is de ontbrekende schakel in het realiseren van de wereldwijde klimaatambities. Is het eigenlijk niet simpel? Beschouw onze producten en materialen als een tijdelijke stockage van grondstoffen. Zo slaan we de spreekwoordelijke twee vliegen in één slag: enerzijds het ontginnen van schaarse primaire grondstoffen beperken, anderzijds diegene die reeds ontgonnen zijn, niet langer verbranden maar een tweede leven geven. Recyclage speelt daarom een cruciale rol, niet alleen bij het creëren van secundaire grondstoffen, maar ook bij het produceren van hoogwaardige alternatieven voor de steeds schaarser wordende materialen. Door afval niet te storten of te verbranden, houden we waardevolle materialen in de productwaardekringloop. Gebeurt dit niet, dan gaan materialen verloren en creëren we onnodig veel CO2.

Overgaan van lineaire processen naar een circulaire economie vergt gedragsveranderingen van elk van ons, organisaties en overheden, en niet in het minst van door purpose en innovatie gedreven marktleiders in de waste-to-product industrie. Vlaanderen wil en kan een internationaal speerpunt voor recyclage en secundaire materialen zijn. VLAREMA 8 getuigt hiervan. Maar er is meer nodig. Ik reik dan ook de hand naar concullega’s, mogelijke partners en de overheid om ervoor te zorgen dat deze ambitieuze regelgeving geen dode letter wordt.

Laat ons onze bevoorrechte polepositie om deze race tegen de klok te winnen ten volle benutten. En vooral die voet van de rem halen, en op het gaspedaal plaatsen!