Circulariteit begint met transparantie

De maatschappij is in volle verandering. Onze lineaire manier van produceren en consumeren moet plaats maken voor een circulaire aanpak. Op basis van deze evolutie stelde Valipac, in nauw overleg met alle stakeholders in de keten, zijn nieuwe erkenningsaanvraag samen voor de periode 2022-2026. We vatten de belangrijkste aandachtspunten voor u samen.

Het model dat Valipac sinds zijn oprichting in 1997 tot nu toepaste legde de focus voornamelijk op het registreren en het stimuleren van de selectieve inzameling van het verpakkingsafval van bedrijven. Het ging aan de slag met een lineair model om de recyclagepercentages aan te tonen. En met succes. Vandaag haalt het een recyclageresultaat van 91,4%. “Maar net zoals de maatschappij, willen we nu meer evolueren naar een circulair model waarin we alle stakeholders mee in het bad trekken om de kringloop van bedrijfsmatige verpakkingen te kunnen sluiten. We willen onze financiële middelen in de toekomst dan ook breder inzetten om niet alleen selectieve inzameling, maar ook die korte keten circulariteit te stimuleren”, onderlijnt Xavier Lhoir, director Operations & Circular Economy bij Valipac.

Om dat te realiseren schuift Valipac in zijn nieuwe erkenningsaanvraag zes ambities naar voren (zie kaderstukje). Dat brengt een aantal wijzigingen met zich in de werking voor alle stakeholders van Valipac. Een bloemlezing langs de belangrijkste veranderingen. Lhoir: “Om meer bedrijven aan te zetten tot selectieve inzameling zal de startpremie verhoogd worden van 100 naar 150 euro. Voor metalen verpakkingen willen we proberen nieuwe actoren te overtuigen om bij Valipac aan te sluiten. Daarom komt er een recyclagepremie voor metaal van 10 euro/ton.” Met die gegevens kan Valipac dan weer aan de slag om een proces van continue verbetering op het getouw te zetten. “Op basis van de data die ons aangereikt worden, kunnen we bijvoorbeeld gerichte communicatieacties voeren om onze operatoren te ondersteunen en bedrijven verder te sensibiliseren rond selectief inzamelen.”

Data is een cruciale pijler binnen Valipac 2.0. De organisatie wil immers ook maximaal inzicht in waar het selectief ingezamelde afval uiteindelijk belandt. “Elke ton afval waarbij er geen informatie is rond de eindbestemming, zal niet opgenomen worden in ons resultaat, wat dus zal gevoeld worden in de uitbetaling van premies. Voor kunststof hebben we dit al grotendeels zichtbaar gemaakt. Voor 2020 zijn we erin geslaagd om de eindbestemming van 97% van bedrijfsmatige kunststof verpakkingen in kaart te brengen. We willen dit nu doortrekken naar alle stromen van verpakkingsafval van bedrijven”, vult Lhoir aan. Voor het kunststof verpakkingsafval wil men nog een stapje verder gaan en ook de effectieve recyclage op de eindbestemming in kaart brengen. “Voor landen buiten Europa zijn we een samenwerking aangegaan met SGS om te zien of zowel de ecologische als maatschappelijke normen gerespecteerd zijn bij de eindverwerking. De eerste audits die bij Turkse recycleurs zijn uitgevoerd, hebben geen onregelmatigheden aan het licht gebracht en hebben aangetoond dat het materiaal effectief en integraal gerecycleerd wordt. Van zodra de coronapandemie wat luwt, zal SGS de audits hervatten.”

Maar hoe lokaler recyclage kan gebeuren, hoe beter natuurlijk voor het milieu. Valipac wil zijn operatoren daarom stimuleren om voor hun kunststof afvalstromen afzetmarkten dichter bij huis te vinden. “Wie in Europa recycleert krijgt een bijdrage van 10 euro/ton. Gebeurt dat in een straal van 300 km rond Brussel, dan komt daar nog eens 10 euro/ton bij. Wordt er gewerkt met recycleurs die EuCertplast gecertificeerd zijn (of vergelijkbaar), doen we er nog 5 euro/ton bovenop. Een tegemoetkoming die mogelijk is, omdat het voor ons minder zal kosten om de traceerbaarheid en de werkomstandigheden te controleren binnen Europa”, aldus Lhoir. De erkenningsaanvraag ligt nu bij het IVC voor beoordeling. Op basis van de feedback kunnen dan nog eventuele aanpassingen volgen. Voor de Valipac operatoren betekent dit dat ze een nieuwe samenwerkingsovereenkomst zullen moeten tekenen in het voorjaar. “We hebben intensief samengezeten met onze stakeholders om deze erkenningstekst op te stellen en te zorgen dat hij zo breed mogelijk gedragen wordt. We verwachten dan ook weinig weerstand met betrekking tot zijn implementatie. We trekken immers aan dezelfde kar. Om tot een circulaire economie te komen is er nood aan transparantie”, besluit Lhoir.   

Valipac 2.0

• Meer bedrijven aanzetten tot selectieve inzameling
• Volledig inzicht in de eindbestemmingen voor alle materialen en bewijs effectieve recyclage van kunststof
• Stimuleren lokale en kwaliteitsvolle recyclage van kunststof
• Stimuleren recycled content in kunststof verpakkingen
• Bedrijven aanmoedigen tot preventie en herbruikbare verpakkingen
• Verpakkingen beter recycleerbaar maken, in evolutie naar een ecomodulatie van de bijdrage