Brexit en REACH: onduidelijkheid troef

Na drieënhalf jaar onzekerheid is de brexit eindelijk een feit. Toch blijft er nog heel wat onduidelijkheid bestaan over de toekomstige handelsrelatie tussen Groot-Brittannië en Europa. In het geval van de Europese chemiewetgeving REACH kan dit in het slechtste geval leiden tot een horrorscenario met twee aparte registratiesystemen en een verdubbeling van de bijhorende verplichtingen op het vlak van productwetgeving. Dit zal ook zijn impact hebben op de afvalsector.    

Op 31 januari heeft het Verenigd Koninkrijk  de Europese Unie verlaten met een transitieperiode tot en met 31 december 2020. Sectorfederatie essenscia hoopt dat Europa en het Verenigd Koninkrijk in de beperkte onderhandelingstijd tegen het eind van dit jaar een evenwichtig handelsakkoord kunnen bereiken om een harde brexit te vermijden. Zo’n ‘no deal-scenario’ met douanecontroles, invoerheffingen en sterk verstoorde logistieke processen zou voor niemand een goede zaak zijn. Tegen de zomer zal duidelijk worden welke richting het uitgaat, want de Britten staan weigerachtig tegenover een verlenging van de overgangsperiode.

Toekomst REACH

Tijdens die transitieperiode tot eind dit jaar blijft het Verenigd Koninkrijk gewoon deel uitmaken van de Europese interne markt en de douane-unie en blijft de EU-regelgeving, zoals REACH, van toepassing. REACH is de Europese verordening voor de registratie, beoordeling, autorisatie en gebruiksbeperking van chemische stoffen. Deze wetgeving vereist dat alle bedrijven die chemische stoffen, mengels of voorwerpen produceren, invoeren of gebruiken, bewijzen dat die stoffen veilig gebruikt kunnen worden voordat ze op de Europese markt komen. Het toekomstige handelsakkoord tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie zal ook de toekomst van REACH bepalen.

Ondernemingen die vandaag stoffen invoeren van een Britse leverancier kunnen na een feitelijke brexit eigen registratieverplichtingen hebben doordat de REACH-registraties van Britse bedrijven komen te vervallen.

Naar twee aparte systemen?

Als er over het gebruik van de REACH-data die de voorbije tien jaar zijn verzameld geen duidelijke afspraken worden gemaakt, zal dit vanaf 1 januari 2021 – als het Verenigd Koninkrijk de eengemaakte markt in principe effectief verlaat – leiden tot twee aparte systemen met een aanzienlijke impact op de invoer en uitvoer van chemieproducten tussen de Europese Unie en Groot-Brittannië. Aangezien heel wat afvalstoffen ook onder de REACH-wetgeving vallen, zal het ook zijn impact hebben op de afvalsector. Dit zou een verdubbeling kunnen betekenen van de administratieve rompslomp en bijhorende registratiekosten, zonder dat dit enige toegevoegde waarde of bijkomende informatie over de veiligheid van de stoffen oplevert. Ondernemingen die vandaag stoffen invoeren van een Britse leverancier kunnen na een feitelijke brexit namelijk plots wel eigen registratieverplichtingen hebben doordat de REACH-registraties van Britse bedrijven komen te vervallen.

Streven naar gelijk speelveld en behoud van informatie

Het is daarom van belang om in de komende onderhandelingen maximaal te streven naar het behoud van een gelijk speelveld en het behoud van informatie. Idealiter blijft het Verenigd Koninkrijk in de Europese Economische Ruimte en krijgt het een statuut zoals Noorwegen. In dat geval verandert er voor de bedrijven quasi niets en blijven de informatieverplichtingen over de veiligheid van stoffen niet alleen gelijk, maar blijft de informatie ook beschikbaar in een gezamenlijke databank, zowel voor de EU-lidstaten als het Verenigd Koninkrijk.

Rekening houden met ergste scenario

“Mocht een onderhandelde oplossing over REACH tegen 31 december niet lukken, pleiten we voor een verlenging van de huidige transitieperiode zodat een geleidelijke overgang mogelijk wordt. Het is echter onmogelijk te voorspellen hoe de onderhandelingen zullen uitdraaien en welke impact dit zal hebben op de REACH-verplichtingen van Belgische en Europese bedrijven. Het is daarom aangewezen dat bedrijven blijven rekening houden met het ergste scenario en zich voorbereiden op extra registratieverplichtingen vanaf 2021”, zegt Tine Cattoor, hoofd productbeleid bij essenscia.