Autobatterijen leveren een schat aan grondstoffen op

Met een nieuwe investering van 4,9 miljoen wil Campine rechtstreeks vanuit antimoonhoudend ­industrieel afval antimoontrioxide produceren, een additief om textiel en kunststoffen brandvertragend te maken. Onder het motto ‘Recover. Renew. Repeat’ is de missie voor de toekomst duidelijk: bijdragen tot een maatschappij waarin er geen afval meer is. 

Campine, de naam zegt het zelf, zit stevig geworteld in de vruchtbare Kempengrond. Al sinds 1899 om precies te zijn. “Metaalwinning en -recyclage zijn hier altijd aan de orde van de dag geweest. Een geschiedenis die is opgebouwd rond twee metalen in het bijzonder: lood en antimoon”, vertelt CEO Wim De Vos. “Eerst uit ertsen, maar met de loop der jaren heeft de focus zich echter verlegd naar het gebruik van afval als onze voornaamste grondstof.” Campine is opgesplitst in twee divisies, die allebei nog groei laten optekenen. Een houdt zich bezig met metaalrecyclage: van vooral lood, antimoon, tin en edelmetalen. “Vandaag winnen we onze producten voornamelijk uit autobatterijen en loodafval, goed voor 60.000 ton gerecycleerd lood per jaar. We zijn nog de enige speler in de Benelux die autobatterijen recycleert.” De andere divisie omvat specialty chemicals. “Daarin speelt antimoontrioxide de hoofdrol. We produceren 12.000 ton antimoontrioxide per jaar. Deze stof dient als vlamvertragend additief, als katalysator bij de productie van pet (basismetaal voor plastic flessen) en als grondstof voor pigmenten.”

Het hart van alle activiteiten van Campine, vroeger en nu, is nog steeds de smeltoven. De druppel in het logo van het bedrijf is daar trouwens een mooie knipoog naar. Maar dat wil allerminst zeggen dat er technologisch niks beweegt. Integendeel. “Tot voor kort haalden we enkel het zuur uit de autobatterijen, de rest ging de oven in. De nog aanwezige plastics fungeerden daarbij als brandstof, het loodmetaal kwam er onderaan uit als puur lood dat voor 85% weer kon dienen als grondstof voor nieuwe autobatterijen. Twee derden van het lood dat vandaag wereldwijd wordt ingezet is reeds gerecycleerd. Lood mag zich daarmee terecht een van de meest circulaire metalen noemen.” Om dat proces nu verder te verduurzamen, investeert Campine in een scheidingsinstallatie om de polypropyleen behuizing apart te verwerken. “Materiaal dat ook weer kan dienen om dezelfde batterij­behuizingen van te maken. De strenge eisen die de automobiel­industrie aan componenten oplegt werken hier in ons voordeel. Elke behuizing moet immers over dezelfde geattesteerde samenstelling beschikking, zodat we een zeer zuivere stroom krijgen. Het is de bedoeling op jaarbasis 4.000 tot 6.000 ton polypropyleen te winnen.” 

Zelfs wanneer de elektrische wagen het straatbeeld verovert, ziet Campine nog voldoende toekomstmodel om zich aan zo een investering te wagen. “Een autobatterij komt gemiddeld pas na tien jaar bij het schroot terecht. De komende vijftien jaar verwachten we er 80 miljoen per jaar in Europa alleen. Onze aanvoer is dus sowieso wel nog even verzekerd. Maar wist u dat naast de lithium-ion batterij die de nodige kilometers in de tank moet garanderen er een secundaire, klassieke loodzuurbatterij in hybride en elektrische voer­tuigen zit? Ze dient om de nodige veiligheidsfuncties te kunnen activeren wanneer de batterij zou plat vallen.” Maar het wetgevend kader moet dan nog mee willen. Campine staat daarom in nauw overleg met de Europese instanties. “Lood kampt met een negatief imago. Er gaan stemmen op om het te verbieden. Een totaalverbod, over welke stroom het dan ook gaat, heeft impact op de volledige keten. Ook die van recyclage, dat net een duurzaam alternatief biedt om niet van de ene dag op de andere met een afvalberg over te blijven.”  

Ook in de afdeling specialty chemicals wordt volop getimmerd aan een toekomst zonder afval. Er werd in-huis een innovatief proces ontwikkeld om antimoontrioxide rechtstreeks te produceren uit antimoonhoudend industrieel afval. “Nieuwe batterijen vragen om steeds minder antimoon door de kostprijs van het materiaal. Waar het vroeger ging om 5% antimoon, volstaat nu 1 à 2%. Dat zadelde ons met een overschot aan antimoon op.” Het zette het R&D-team aan het denken om dit zo hoogwaardig mogelijk te valoriseren. Het resultaat is een nieuw proces dat van Campine het enige bedrijf ter wereld maakt dat antimoon rechtstreeks kan omzetten in antimoontrioxide. Momenteel wordt dat recyclageproces opgeschaald om van 1.000 naar 2.000 ton te gaan. Het leverde hen een strategische ecologiesubsidie van 1 miljoen euro op van de Vlaamse overheid. “We willen op korte termijn 20% van onze behoefte aan antimoon kunnen voorzien vanuit regionale afvalstromen. In de toekomst willen we ook onderzoeken hoe we deze additieven weer kunnen terugwinnen uit kunststof en textiel”, vertelt De Vos. “We zoeken daarbij actief samenwerking met andere bedrijven uit verschillende sectoren. Recyclage kan je niet alleen, zelfs niet binnen één industrie. Wat voor het ene bedrijf een onzuiverheid is, kan voor het andere net een interessante grondstof zijn. We zullen ook buiten onze eigen muren moeten kijken om onze visie van zero waste waar te maken.”